افرادی که هم اکنون در شهر‌های جنوبی ایران و نزدیک دریا زندگی می‌کنند با پدیده‌ی شرجی شدن آب و هوا ناآشنا نیستند و هر کسی کم بیش حتی برای چند بار هم که شده این شرایط بد آب و هوایی را تجربه کرده. بر اساس پیش‌بینی‌ها و تجزیه تحلیل‌های چاپ شده در این مقاله، با افزایش گرما شرجی شدن هوا به گونه‌ای خواهد شد که بدن انسان توان تنظیم و کاهش دمای سلول‌های خود را از طریق عرق کردن نخواهد داشت. این شرایط آب و هوایی طیف مختلفی از افراد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. سطوح فقیرتر جامعه که دسترسی به تهویه‌ی مطبوع ندارند، کشاورزان ،حرفه‌های مربوط به ساخت و ساز، بسیاری از مشاغل دیگر و البته افرادی که تصمیم به انجام فریضه‌ی حج دارند.

در این مقاله از معیاری به نام دمای حباب تر استفاده شده. این معیار معمولا توسط دماسنج جیوه‌ای که با دستمال مرطوب پوشانده شده باشد اندازه گیری می‌شود. این معیار را می‌توان معیاری خوبی برای سطح تحمل انسان‌ها به دما و رطوبت هوا دانست. زمانی که این معیار به ۳۵ درجه‌ی سانتی‌گراد برسد، بدن ما دیگر توانایی تبخیر و تعرق آب بدن و کاهش دمای خود را از دست خواهد داد. تا به اکنون در هیچ کجای دنیا به غیر از مناطق گرم سیری حاشیه خلیج فارس گزارش نشده که میزان دمای مرطوب از ۳۱ درجه‌ی سانتی‌گراد فراتر رود. میزان فعلی این معیار در مناطق ذکر شده نزدیک به حد نصاب خطرآفرین ۳۵ درجه است.

با توجه به تحلیل این دو پژوهشگر، اکثریت شهروندان مناطق ذکر شده با استفاده از تهویه‌ی مطبوع زندگی را برای خود در فصول گرما و شرجی آسان کرده‌اند. ولی کارگران هم چنان در خطرند. از انتقاد‌های فراوانی که به فیفا برای انتخاب قطر برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ شده، همین مشکل است. تا به هم اکنون گرما و شرجی‌ بودن هوا، تلفات زیادی در میان کارگران مشغول به کار در ساخت و ساز‌های مربوط به جام جهانی ۲۰۲۲ داشته.

دسته‌ی دیگری از افراد که به احتمال زیاد در دهه‌های بعدی دچار مشکل گرما و شرجی‌ خواهند شد حجاج خواهند بود. هر ساله حدود دو میلیون نفر از حجاج از آغاز سحر تا به هنگام غروب برای انجام فرایض خود گرد هم می‌آیند و از نظر فقهی و اسلامی انجام این فرضیه بدون انجام چنین مناسکی قابل قبول نیست و با توجه به اینکه حج از فروع دین است، در آن بدعتی نمی‌توان وارد کرد.

متاسفانه با روند فعلی گرمایش کره‌ی زمین تا اواخر سده‌ی فعلی بسیاری از مناطق کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس و قسمت‌های جنوبی کشورمان غیر قابل سکونت خواهند شد. ما نیز امیدواریم که با به وجود آمدن عزمی جدی در کشورهای مسئول در تولید گازهای گلخانه‌ای و به خصوص دی‌اکسید کربن، این روند کند و نهایتا متوقف شود.

منابع:

Future Temperatur in Southeast Asia Projected to exceed a threshold for Human Adaptability

Deadly Heat Is Forecast in Persian Gulf by 2100

Global warming could make Hajj impossible later this century